به گزارش تابناک اقتصادی؛ هر چند قانون جدید چک در آذر ماه سال 1397 به تصویب مجلس رسید اما بانک مرکزی و بانک ها مهلت داشتند که تا پایان سال 1400، اقدامات مناسب از جمله ایجاد زیرساخت های لازم جهت اجرای قانون را فراهم کنند؛ با این حال، همچنان برخی از این اقدامات علیرغم تمدید مجدد مهلت ارائه آن، همچنان توسط شبکه بانکی صورت نگرفته است.
اتصال خودپرداز به سامانه صیاد؛ مهمترین اقدام عقب مانده جهت اجرای قانون جدید چک
طبق تبصره ۱ ماده ۲۱ مکرر قانون جدید چک، اگه چکهای صیادی جدید بنفش رنگ در سامانه صیاد بانک مرکزی توسط صادرکننده ثبت نشده باشند، بانکها این چکها را در وجه گیرنده کارسازی نخواهند کرد؛ در واقع مبلغ چک را به حساب گیرنده واریز نمیکنند.
در حال حاضر برای ثبت چک در سامانه صیاد، صادرکنندگان یا باید با استفاده از اپلیکیشنهای تجاری و موبایل بانکها اقدام کنند یا باید شخصا به صورت حضوری به شعب بانکی مراجعه و به کمک متصدی بانک چک را در سامانه صیاد ثبت کنند. برای ثبت چک نیز باید مشخصات درج شده بر روی لاشه کاغذی چک از جمله مشخصات گیرنده، مبلغ و تاریخ سررسید چک توسط صادرکننده در سامانه صیاد درج شود.
با این وجود، چون برخی از صاحبان کسب و کار در استفاده از این اپلیکیشن ها و موبایل بانکها مشکل دارند یا چون امکان ثبت چک در سامانه صیاد به وسیله اپلیکیشنها و موبایل بانکها به تازگی فراهم شده و ممکن است این سامانهها باگ داشته باشند یا حتی شخص صادرکننده در دسترسی به گوشی هوشمند و اینترنت مشکل داشته باشد و نتواند به این طریق چک را در سامانه صیاد ثبت کند، از این رو پیشنهاد شده بود تا دستگاههای خودپرداز، سامانههای پیامکی و دستگاههای کارتخوان جهت تسهیل ثبت چک به سامانه صیاد متصل شوند.
اتصال خودپرداز به سامانه صیاد لازم است
به گفته نصرالله پژمانفر، نائب رئیس کمیسیون اصل 90 مجلس، تا پایان دی ماه میزان استفاده مردم از چکهای جدید در بازار، به میزان ۵۲ درصد از کل چکهای مبادلهشده رسیده است که نشان میدهد سهم چکهای جدید به مرور در مبادلات در حال افزایش است.
از آنجا که حجم چکهای جدید صیادی در حال مبادله، روز به روز در حال افزایش است، از این رو باید شرایط ثبت و تائید چک در سامانه صیاد هر چه زودتر تسهیل گردد؛ زیرا همانطور که گفته شد، در صورتی که چک در سامانه صیاد بانک مرکزی ثبت نشده باشد، توسط شبکه بانکی کارسازی نخواهد شد و در صورت عدم ثبت چک در سامانه صیاد به دلایلی از جمله کاربرپسند نبودن اپلیکیشنها و موبایل بانکها یا عدم دسترسی برخی کسبه به گوشی هوشمند و اینترنت، ممکن است حجم چکهای ثبت نشده در سامانه صیاد افزایش یافته و از این رو، تعداد این نوع پروندهها در قوه قضائیه بالا برود.
یاسر مرادی، کارشناس ارشد مسائل بانکی، در این رابطه بیان کرد: اگر بانک مرکزی اتصال پیامک یا دستگاه خودپرداز به سامانه صیاد جهت ثبت و تأیید چک را مهیا نکند، ممکن است تعداد چکهای جدید بنفش رنگ که صادرکننده، چک را در سامانه صیاد ثبت نکرده افزایش یابد و چون از نظر قانونی نیز این برگهها چک حساب نمیشوند، در نتیجه از مزایای قانون جدید چک نیز بهرهمند نخواهند شد و شکایتهای تحت این عنوان در قوه قضائیه زیاد میشود. بنابراین بانک مرکزی باید به قید فوریت این امکان را مهیا کند.
کوتاهی برخی از بانک های بزرگ در اتصال خودپرداز به سامانه صیاد
با وجود اتمام مهلت تمدید شده شبکه بانکی در اتصال خودپرداز به سامانه صیاد، اما تاکنون تنها 7 بانک امکان ثبت و تائید چک در سامانه صیاد به وسیله خودپرداز را مهیا کردهاند و بانکهای بزرگی از جمله بانکهای ملی و کشاورزی که شعب زیادی در سطح کشور به خصوص در مناطق محروم روستایی دارند و میتوانند مشکل این دسته از صاحبان کسب و کار در ثبت و تائید چک را تا حد مطلوبی برطرف کنند، هنوز اقدامی در جهت ارائه این خدمت از طریق دستگاههای خودپردازهای خود نکردهاند.
ابوالفضل ابوترابی، عضو کمیسیون امور داخلی کشور و شوراها، با اشاره به اینکه ایده اتصال دستگاه خودپرداز به سامانه صیاد، جهت حل مشکل ثبت و تائید چک برای افرادی که در مناطق روستایی صاحب کسب و کاری هستند یا به هر دلیل به گوشی هوشمند دسترسی ندارند، تدارک دیده شده است، گفت: به همین خاطر خیلی مهم است که بانکهایی مثل بانک کشاورزی که در مناطق روستایی شعب زیادی دارد یا بانک ملی که بیشترین تعداد دستگاه خودپرداز را در سطح کشور دارد، این امکان را مهیا کرده و مشکل مردمی که صرفاً از طریق مراجعه حضوری به بانک نسبت به ثبت و دریافت چکهای جدید اقدام میکنند را حل کنند.
بانک مرکزی در جهت حل مشکلات مردم از بانک ها پیگیری کند
بانک مرکزی باید در جهت ایفای تعهدات خود نسبت به ایجاد امکان ثبت و تائید چک توسط دستگاههای خودپرداز همهی بانکها، هر چه سریعتر از بانکهایی که علیرغم اتمام مهلت داده شده هنوز این اقدام را عملی نکردهاند، پیگیریهای خود را به صورت جدیتری انجام دهد و در صورت لزوم حتی با بانکهای متخلف برخورد کند.
همچنین لازم به ذکر است که مجلس شورای اسلامی نیز باید از ابزارهای نظارتی خود جهت اجرای کامل قانون جدید چک توسط شبکه بانکی، به خصوص اتصال خودپرداز تمامی بانکها به سامانه صیاد استفاده کند؛ این در حالی است که تا قبل از این، برخی از نمایندگان مجلس بیان کرده بودند در صورتی که بانکها به تعهدات خود عمل نکنند، از ابزارهای نظارتی خود استفاده خواهند کرد، اما هنوز این مهم صورت نگرفته است.